Het boekje is uitgegeven ter gelegenheid van het curatorenproject Abstract possible: The Stockholm Synergies dat in 2012 plaatsvond in de Tensta Konsthall, the Center for Fashion Studies van de universiteit Stockholm en het veilinghuis Bukowskis. Het is een serie essays van interessante en belangrijke kunsthistorici, cultuursociologen en kunstenaars uit heel Europa met analyses van de verschillende aspecten en van de complexiteit van de hedendaagse kunstwereld in relatie tot de al dan niet commerciële kunstmarkten waar ze deel van uitmaken. Onderwerpen die aan de orde komen zijn de toename van het aantal (internationale) kunstbeurzen, de toegenomen competitie tussen veilinghuizen op het gebied van eigentijdse kunst, het fenomeen hedendaagse kunst als iets met veel waarde in relatie tot roem en rijkdom.
Alle essays hebben de onderliggende vraag: hoe zal kunst er uitzien in de komende decennia en hoe werken kunstenaars dan? In het voorwoord van Maria Lind, curator, criticus en directeur van de Tensta Konsthall, worden de veranderende condities van de productie en distributie van beeldende kunst beschreven. Complexe en ‘thought-provoking-kunst’ heeft het moeilijker dan ooit terwijl makkelijke, ‘entertain-kunst’ steeds meer als synoniem wordt gezien van kunst als zodanig. Al deze ontwikkelingen zijn verbonden met nieuwe machtsdynamiek in het kader van globalisering, neoliberaal beleid en van deregulering, financiële ontwikkelingen en de ‘boom’ van de commerciële kunstmarkt. Dat betekent dat de verhoudingen tussen kunstenaars, galeriehouders en verzamelaars in beweging zijn. De primaire en secundaire markt waren voorheen weliswaar twee verschillende circuits maar toch de plekken waar kunsthandel plaatsvond. Tegenwoordig spelen de kunstbeurzen en het internet een steeds grotere en belangrijkere rol. Dat heeft onder andere als gevolg dat van kunstenaars nu wordt verwacht dat ze hun eigen werk op de markt moeten profileren en als zodanig actief een ‘brand’ moeten opbouwen.
Cultuursocioloog Olav Velthuis betoogt in zijn inleiding dat ondanks deze recente ontwikkelingen de opbouw van de kunstmarkt nagenoeg nauwelijks veranderd is sinds de tweede helft van de 19de eeuw en dat recente veranderingen in de markt die van het verleden weerspiegelen. New York is nog steeds de plek waar de belangrijkste galeries met het meeste aanzien zich bevinden en Art Basel de meest invloedrijke kunstbeurs. Galeries blijven nog steeds vertegenwoordigers van hun eigen ‘stal’ van kunstenaars. Er bestaan nog steeds verschillende min of meer commerciële circuits maar de recente commercialisering en financiële ‘boom’ zijn met name te vinden in het topcircuit dat veel aandacht krijgt van de media. Wel is het aantal kunstkopers uit landen als Brazilië, Rusland, India en China toegenomen sinds het einde van de jaren negentig van de vorige eeuw toen kunstenaars en galeriehouders uit de VS en Europa de kunstmarkt domineerden. Tegelijkertijd lijkt de kunsthandel de afgelopen jaren mede als reactie op de ‘boom’ terug te willen grijpen naar een kleiner businessmodel, vaak in relatie tot het alternatieve circuit. De andere auteurs stellen specifieke aspecten van de internationale markt aan de orde zoals internet en commercie in relatie tot internet, de toename van het aantal beurzen en biënnales, de kunstkritiek.
Truus Gubbels
Lind, M. en O. Velthuis (ed.) - Contemporary arts and its commercial markets: a report on current conditions and future scenarios - Berlin: Sternberg Press/Tensta Konsthall, 2012 - ISBN 978-1-934105-99-3 - Prijs: 19 euro
Geen opmerkingen:
Een reactie posten